مرزه
Satureja hortensis
Summer savoury
Lamiaceae
معرفی و گیاهشناسی
گیاهی است از خانواده نعناعیان که در ایران 12 گونه علفی یکساله و چند ساله دارد که 8 گونه ی آن مختص ایران است. Satureja hortensis که به مرزه تابستانه معروف است، گیاهی است یکساله با شاخه های نازک به رنگ سبز مایل به کبود و مخلوط با قرمز و دارای برگ های متقابل، ساقه ی چهارگوش، گلهای نامنظم و دوجنسی به رنگ صورتی تا آبی- سفید، میوه کپسول دارای دانه های قهوه ای تیره و وزن هزار دانه اش 4/0 تا 6/0 گرم است.
نیازهای اکولوژیکی
این گیاه بومی اروپای جنوبی است و محیط های گرم و خشک با نور زیاد، خاک لومی با 7 =PH را می پسندد.
کاشت، داشت، برداشت
این گیاه در اواخر فروردین ماه پس از گذشتن سرمای بهاره کشت می شود. 6 تا 8 کیلوگرم بذر در هکتار به فاصله 40 تا 45 cm کشت می شود. گیاه در زمان گلدهی برداشت می شود.
فرآوری
اسانس مرزه از تقطیر با بخار آب از برگ ها و سرشاخه های برگدار حاصل می شود. این اسانس مایعی بی رنگ و یا مایل به زرد است و دارای 30 درصد کارواکرول و 25 درصد سیمن است.
خواص و کاربرد
اسانس گیاه مرزه دارای طبیعت گرم، اثر مقوی معده، تسهیل کننده عمل هضم، ضد نفخ و مدر است. برای معالجه اسهال بسیار مناسب است و ضدعفونی کننده قویی می باشد. این گیاه را به عنوان چاشنی و ادویه به همراه گوشت به کار می برند. دارویی به نام تیمیان Thymian که از مرزه ، آویشن، رازیانه و اکالیپتوس ساخته شده است در داروخانه های کشور موجود است و دارای اثر ضد سرفه و خلط آور می باشد.
ادامه دارد ...
