یخچال نفتی بر خلاف یخچال برقی و کولر های گازی که بر اساس فرئون فشرده و کمپرسور کار می کنند دارا ی هیچ قسمت متحرکی نیست و نیروی محرکه خود را مستقیما از شعله آتش نفت می گیرد. اساس کار یخچال نفتی بر پایه جذب و دفع آمونیاک در آب می باشد.
سازوکار یخچال نفتی به صورت مرحله به مرحله به این شکل می باشد. 1- در دمای معمولی آمونیاک در آب حل می شود ولی اگر به مخلوط آمونیاک و آب گرما بدهیم چون آمونیاک بسیار جوشنده تر از آب می باشد آمونیاک آغاز به جوشیدن نموده و از مخلوط آب و آمونیاک به صورت گاز بخار آمونیاک گرم متصاعد شده و مقداری بخار آب نیز با خود همراه کرده تبخیر می کند.
2- در سر راه این بخار گرم یک جدا کننده قرار دارد که قطره های آب را از بخار آمونیاک جدا کرده و درون مخزن مخلوط آب و آمونیاک بر می گرداند.( این قسمت را داشته باشید تا بعد زیرا در راه بازگشت این آب جدا شده به مخزن یک اتفاق دیگر هم می افتد.)
3- سپس بخارآمونیاک درون یک سری لوله های پره داربه نام چگالنده شده و گرمای خود را از دست می دهد وبه صورت آمونیاک مایع درمی آید.( توجه این قسمت همانند یخچال های برقی درپشت یخچال قرار دارد.)
4- سپس این آمونیاک مایع سرد تر شده ( دارای دمایی بالاتر از دمای محیط) وارد محفظه و لوله های پره دار دیگری می شود که درون یخچال جای دارد و در معرض گاز هیدروژنی که درون این محفظه قرار دارد واقع می شود و به سرعت بخار شده و جهت تبخیر گرمای محیط درون یخچال را جذب می کند.( در نتیجه درون یخچال سرد می شود.)
5- سپس مخلوط آمونیاک و هیدروژنی که به صورت مخلوط گازی سردی است وارد جذب کننده می گردد درون جذب کننده مخلوط آمونیاک و هیدروژن با آبی که در مرحله دوم از گاز داغ آمونیاک جدا شده بود تماس داده می شوند.در این جا آمونیاک که درون آب بسیار حل شونده تر از هیدروژن است درون آب حل می شود و هیدروژن جدا شده دوباره به درون محفظه بخارنده ( اواپراتور - که همان محفظه درون یخچال باشد ) باز می گردد.
6- مخلوط آب و آمونیاک دوباره به درون مخزن مخلوط آب و آمونیاک بازگشته و توسط گرمای شعله نفت دوباره بخار شده و مراحل 1 تا 6 به صورت چرخه دوباره تکرار می شود.
سوال : هیدروژن در چه جهتی حرکت می کند و چه عاملی باعث حرکتش می شود؟
اگر به شکل نگاه کنید حرکت هر سه ماده آب و آمونیاک و هیدروژن شدیدا تحت تاثیر گرانش هستند. البته یک شیر یک طرفه هم در سیستم وجود دارد که در شکل نیست. ولی به طور ساده ستون مایع ( به محل قرار گرفتن شعله نسبت به مخزن نگاه کنید . ) باعث می شود که بخار آب و آمونیاک به سمت بالا حرکت کنند و بوجود آورنده نیروی محرک در جهت سیکل باشد. گرانش و نیروی وارد شده از طرف بخار گرم (که از پشت سر دارد می آید) باعث می شود مخلوط امونیاک هیدروژن به سمت پایین و به سمت مخزن حرکت نماید. گرانش باعث می شود گاز هیدروژن خالص پس از جدا شدن از آمونیاک ( چون آمونیاک در آب حل می شود) به سمت بالا دوباره سر جای خودش بازگردد.
